هیچ پدر و مادری دوست ندارد که فرزندش با نقص یا اختلال شنوایی به دنیا بیاید یا مبتلا به چنین نقصی شود، چراکه از دید عموم نقص شنوایی به معنای نقص در تکلم و به دنبال آن منزوی شدن است.
هرچند در گذشته ناشنوایی یا کم شنوایی محدودیت های بیشتری برای فرد مبتلا ایجاد می کرد و باعث محرومیت کودک کم شنوا از تحصیل و دیگر فعالیت های اجتماعی می شد، ولی در دنیای امروز، با پیشرفت هایی که در درمان های اختلالات شنوایی از طریق دارو، درمان جراحی و وسایل کم شنوایی نظیر سمعک و کاشت حلزون صورت گرفته است و به دنبال تغییر قابل توجه نگرش و فرهنگ مردم نسبت به پدیده معلولیت، اختلالات شنوایی به معنای محدودیت در برخورداری از تحصیلات دانشگاهی یا دستیابی به شغل نیست.
از سوی دیگر به گفته دکتر سعید ملایری متخصص شنوایی شناسی، پژوهش ها نشان داده است اگر کم شنوایی یا ناشنوایی در سنین پایین، یعنی کمتر از شش ماهگی تشخیص داده شود، قابلیت ها و توانایی های فرد در یادگیری زبان و گفتار تقریبا شبیه کودکان عادی خواهد بود. به بیان دیگر کلید درمان مناسب ناشنوایی، تشخیص زودهنگام آن است.
این متخصص در گفت وگو با جام جم تاکید می کند: البته تقریبا در همه انواع کم شنوایی یا ناشنوایی، امکان درمان وجود دارد، اما نکته مهم این است که تشخیص ناشنوایی باید هر چه سریع تر انجام شود. در این حالت امکان استفاده از درمان های مختلف وجود دارد. به بیان دیگر هر چه سن تشخیص کم شنوایی یا ناشنوایی افزایش پیدا کند، نتیجه درمان محدودتر خواهد بود.
کم شنوایی های مادرزادی
اصولا کم شنوایی ها به دو گروه مادرزادی و اکتسابی تقسیم می شود. در کم شنوایی های مادرزادی، آسیب شنوایی از بدو تولد وجود دارد که دکتر ملایری در ارتباط با این گروه از کم شنوایی ها می گوید: در این گروه، عامل کم شنوایی می تواند ژنتیکی یا ناشی از بیماری های دوران بارداری باشد. البته در برخی موارد، بیماری هایی نظیر مننژیت یا زردی بالا می تواند باعث آسیب شنوایی در روزهای اول تولد نوزاد شود. در دوران کودکی و خردسالی، غیر از بیماری هایی نظیر مننژیت یا زردی بالا، والدین باید توجه کنند که استفاده از داروهای مسمومیت زای گوش مانند جنتامایسین حتما با مشورت پزشک متخصص انجام گیرد.
نشانه های اولیه نقص شنوایی در نوزادی
کم شنوایی یا ناشنوایی در بدو تولد فقط با استفاده از دستگاه های ویژه شنوایی سنجی امکان پذیر است. این دستگاه یا آزمون که «AE» نام دارد، اکنون در بیشتر بیمارستان های دولتی و خصوصی و نیز مراکز بهداشت سراسر کشور، تحت نظارت متخصصان شنوایی شناس مورد استفاده قرار می گیرد.
دکتر ملایری در این ارتباط با تاکید بر این که کم شنوایی یا ناشنوایی، نوعی اختلال پنهان محسوب می شود، می افزاید: امکان تشخیص اختلالات شنوایی از سوی افراد غیرمتخصص یا والدین به آسانی امکان پذیر نیست. البته دقت نظر والدین به پاسخ ها و واکنش های اولیه موردانتظار در هفته ها و ماه های آغازین تولد نوزاد، می تواند به تشخیص زودهنگام کم شنوایی و ارائه درمان مناسب برای آن کمک کند. مهم ترین واکنش نوزاد نسبت به صدا، ایجاد مکث یا توقف در مکیدن یا شیرخوردن است و در سنین بالاتر، واکنش هایی نظیر گشادشدن مردمک چشم، ایجاد حالت تعجب، حرکت چشم، بیدار شدن از خواب سبک یا برگشتن نسبت به صدا می تواند نشانه شنیدن باشد. در هر حالت، اگر والدین نسبت به کم شنوایی نوزاد خود شک داشته باشند، باید به متخصص مربوط مراجعه کنند.
هر نقص شنوایی با اختلالات تکلم همراه نیست
به گفته دکتر ملایری آسیب های شنوایی به سه گروه انتقالی، حسی ـ عصبی و مرکزی تقسیم می شود. کم شنوایی انتقالی معمولا از طریق دارودرمانی یا جراحی قابل درمان است. اوتیت یا التهاب گوش میانی شایع ترین عامل کم شنوایی انتقالی در نوزادان و کودکان است. متاسفانه اگر اوتیت گوش میانی در سنین خردسالی به طور مکرر اتفاق بیفتد، می تواند باعث ایجاد بدشنوایی و مشکلات جدی تحصیلی در دوران مدرسه شود.
این متخصص شنوایی شناسی اظهار می کند: در کم شنوایی حسی ـ عصبی، استفاده از وسایل کم شنوایی نظیر سمعک یا کاشت حلزون و انجام اقدامات آموزش و توانبخشی شنوایی می تواند بسیار مفید باشد. کم شنوایی حسی ـ عصبی، شایع ترین نوع کم شنوایی در حد شدید و عمیق در نوزادان و کودکان محسوب می شود البته در بدشنوایی استفاده از دارودرمانی، جراحی یا سمعک کمک کننده نیست و فقط از طریق آموزش و توانبخشی شنوایی می توان به فرد مبتلا کمک کرد. آسیب در مناطق اعصاب مرکزی سیستم شنوایی نیز اتفاق می افتد که در این حالت، اختلال شنوایی به صورت کم شنوایی نیست، بلکه باعث بدشنوایی یا اختلال در تمایز صداها از یکدیگر یا تشخیص صدای دیگران از اصوات محیطی می شود.
درمان را به تاخیر نیندازید
دارودرمانی، جراحی، استفاده از وسایل کم شنوایی نظیر سمعک و کاشت حلزون و اقدامات توانبخشی شنوایی نظیر تربیت شنوایی و گفتاردرمانی از درمان های مرسوم برای درمان کم شنوایی یا ناشنوایی محسوب می شود، اما متخصصان تاکید می کنند که اگر کم شنوایی یا ناشنوایی بهنگام تشخیص داده نشود و تحت درمان قرار نگیرد، باعث تاخیر در رشد زبان و گفتار می شود و به تبع آن، فرد مبتلا را در انجام فعالیت های روزمره ازجمله تحصیل، فعالیت های اجتماعی و شغلی دچار محدودیت های جدی می کند.
پیشگیری از بروز نقص های شنوایی
به گفته دکتر ملایری در دوران نوجوانی، استفاده محدود از هدفن های داخل گوشی و گوش دادن به صدای موسیقی با شدت معمول از اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از کم شنوایی های احتمالی محسوب می شود. در دوران بزرگسالی و سالمندی نیز دوری از قرارگیری در موقعیت هایی که شدت صدا بسیار زیاد است نظیر صدای شلیک یا انفجار ناگهانی و اصوات شدید در کارخانجات پرسروصدا در طولانی مدت می تواند به پیشگیری از کم شنوایی کمک کند. همچنین در حالتی که شغل فرد در محیط پرسر و صداست، فرد باید از محافظ های شنوایی که از سوی متخصص شنوایی شناس تجویز می شود، استفاده کند.
آدرس مطب : تهران ،انتهای خیابان امام خمینی سپه غربی نرسیده به بزرگراه یادگار امام خمینی ،پلاک 1386
تلفن : 66845959 - 021
