دکتر سعید ملایری

پیرگوشی چیست؟ قسمت اول
پیری امری اجتناب ناپذیر است. Harold Schuknecht در کتاب "آسیب شناسی گوش" خود می نویسد "پیری از زمان لقاح آغاز می شود و تا زمان مرگ ادامه می یابد". مطالعات مختلف نشان داده است كه پیرگوشی در افراد 60 سال و بالاتر اختلال شایعی است ، به طوری که کم شنوایی ، شایع ترین اختلال گوش ، حلق و بینی در جمعیت سالمندان گزارش شده است.

"پیرگوشی" (presbycusis) از دو واژه یونانی "presbus"به معنای "انسان پیر" و acusis"" به معنای "شنیدن" تشکیل شده است ، و نوعی پیر شدن طبیعی است که با افزایش عمر دستگاه شنوایی اتفاق می افتد. پیرگوشی شایع ترین نوع نقص شنوایی در انسان ، و رایج ترین علت کم شنوایی حسی ـ عصبی در ایالات متحده است. همچنین ، پیرگوشی سومین مشکل پزشکی عمده در سالمندان آمریکا پس از فشارخون و آرتریت می باشد. تخمین زده می شود که 40 ـ 25 درصد جمعیت 65 سال و بالاتر ، 66 ـ 40 درصد افراد بالاتر از 75 سال ، و بیش از 90 ـ 80 درصد افراد بالای 85 سال دچار کم شنوایی می باشند.

عوامل موثر
در ایجاد پیرگوشی ، عوامل مختلف از جمله عوامل ژنتیکی ، و قرار گرفتن در محیط های پر سر و صدا به دلایل حرفه ای یا تفریحی نقش دارند. به عبارت دیگر ، عوامل درونی و بیرونی مختلف و تعامل آنها با یکدیگر بر میزان و سرعت پیشرفت پیرگوشی تاثیر دارند. از سوی دیگر ، تغییرات ناشی از پیری در سایر دستگاه های بدن نیز می تواند بر عملکرد دستگاه شنوایی تاثیر گذارد که از جمله این عوامل می توان به نقص در دستگاه ایمنی ، مشکلات قلبی ـ عروقی ، یا تولید آنتی بادی بر علیه پروتئین های بدن اشاره نمود.

علایم پیرگوشی
کم شنوایی تدریجی ناشی از سن با بروز مشكلات در توانایی درك گفتار همراه است. پیرگوشی در ابتدا با افت شنوایی در فركانس های بالا تظاهر می یابد و توانایی ارتباطی را به ویژه در شرایط شنوایی دشوار مانند اماكن شلوغ و محیط های دارای بازآوایی ، تحت تاثیر قرار می دهد. با پیشرفت كم شنوایی در محدوده فركانس های 2 تا 4 كیلو هرتز ، آستانه دریافت واژه ها افزایش می یابد ، به نحویکه فرد سالمند معمولا اظهار می دارد که صداها را می شنود ، اما گفتار دیگران برایش نامفهوم است. بنابراین ، كم شنوایی به نوبه خود بر كیفیت زندگی تاثیر گذاشته و در اكثر افراد ، پیامدهای روحی ـ روانی ، جسمی و اجتماعی را به دنبال دارد كه به تدریج با پیشرفت كم شنوایی ، بدتر می گردد.

آمار پیرگوشی
بر اساس آمار ، شیوع کم شنوایی قابل توجه در افراد بالای 65 سال 40 تا 45 درصد و در افراد بالای 70 سال حدود 83 درصد است. با این حال ، علیرغم شیوع بالای کم شنوایی قابل توجه در این جمعیت ، تنها 20 درصد سالمندان نیازمند سمعک ، از این وسیله استفاده می کنند. در بین افراد دارای سمعک نیز در حدود 30 درصد آنها از عملکرد این وسیله ناراضیند ، و تقریبا 16 درصد افراد هرگز از آن استفاده نمی کنند. از سوی دیگر ، وزوز و سرگیجه / گیجی از علایم شایع همراه بسیاری از کم شنوایی های حسی ـ عصبی از جمله پیرگوشی می باشند که ارزیابی و پی گیری مراحل درمانی آنها در سالمندان حایز اهمیت است.